{"id":3394,"date":"2017-11-28T22:45:25","date_gmt":"2017-11-28T19:45:25","guid":{"rendered":"http:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/haber\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/"},"modified":"2017-11-28T22:45:25","modified_gmt":"2017-11-28T19:45:25","slug":"derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/","title":{"rendered":"Derneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri – Mahmut B\u00fclent YILDIRIM, YMM"},"content":{"rendered":"

Derneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri<\/strong><\/p>\n

<\/span>Mahmut B\u00fclent YILDIRIM<\/strong>
Yeminli Mali M\u00fc\u015favir
b.yildirim@vdd.com.tr <\/p>\n

<\/strong>I-G\u0130R\u0130\u015e<\/h4>\n

Demokrasinin en \u00f6nemli unsurlar\u0131ndan biri de \u015f\u00fcphesiz ki sivil toplum kurulu\u015flar\u0131d\u0131r. Bunlar\u0131n i\u00e7erisinde de dernekler gerek say\u0131sal olarak gerek demokratik \u00f6rg\u00fctlenmeye katk\u0131 sunma anlam\u0131nda gerekse \u00fcyelerine ve topluma katk\u0131 sunma anlam\u0131nda hakl\u0131 bir yere sahip olan t\u00fczel ki\u015fi topluluklar\u0131d\u0131r. Dernekler, kazan\u00e7 payla\u015fma d\u0131\u015f\u0131nda, kanunlarla yasaklanmam\u0131\u015f belirli ve ortak bir amac\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek \u00fczere, en az yedi ger\u00e7ek veya t\u00fczel ki\u015finin, bilgi ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 s\u00fcrekli olarak birle\u015ftirmek suretiyle olu\u015fturduklar\u0131 t\u00fczel ki\u015fili\u011fe sahip ki\u015fi topluluklard\u0131r.<\/p>\n

\u0130\u00e7i\u015fleri Bakanl\u0131\u011f\u0131 verilerine g\u00f6re, \u00fclkemizde halen faal dernek say\u0131s\u0131 111.762 dir. [1] Dernek \u00fcyeli\u011fi anayasada da g\u00fcvence alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015f olup, \u201cHerkes, \u00f6nceden izin almaks\u0131z\u0131n dernek kurma ve bunlara \u00fcye olma ya da \u00fcyelikten \u00e7\u0131kma h\u00fcrriyetine sahiptir.\u201d[2]Derneklerle ilgili mevzuat d\u00fczenlemeleri de\u011fi\u015fik kanunlarda yer almas\u0131na kar\u015f\u0131n esas olarak 4721 Say\u0131l\u0131 T\u00fcrk Medeni Kanunu<\/span><\/strong>[3] ile 5253 Say\u0131l\u0131 Dernekler Kanunu<\/span><\/strong>[4] ile bunlara ili\u015fkin tebli\u011f y\u00f6netmelik ve y\u00f6nergelerde yer almaktad\u0131r.<\/p>\n

II-DERNEKLER\u0130N KURULU\u015eU VE TUTACAKLARI DEFTERLER:<\/h4>\n

Dernekler, fiil ehliyetine sahip ger\u00e7ek veya t\u00fczel en az yedi ki\u015finin kazan\u00e7 payla\u015fma d\u0131\u015f\u0131nda belirli ve ortak bir amac\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek \u00fczere, bilgi ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 s\u00fcrekli olarak birle\u015ftirmek suretiyle olu\u015fturduklar\u0131, t\u00fczel ki\u015fili\u011fe sahip ki\u015fi topluluklar\u0131d\u0131r. Dernekler, se\u00e7ilmi\u015f organlar taraf\u0131ndan y\u00f6netilir ve temsil edilirler. Derneklerin y\u00f6netimi ve temsilini yerine getiren organlar, Genel Kurul, Y\u00f6netim Kurulu ve Denetim Kurulu\u2019dur.<\/p>\n

Her derne\u011fin bir t\u00fcz\u00fc\u011f\u00fc olmal\u0131d\u0131r ve dernekler, kurulu\u015f bildirimini, dernek t\u00fcz\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve gerekli belgeleri yerle\u015fim yerinin bulundu\u011fu yerin en b\u00fcy\u00fck m\u00fclk\u00ee amirine verdikleri anda t\u00fczel ki\u015filik kazan\u0131rlar. Dernekler, t\u00fcz\u00fcklerinde g\u00f6sterilen ama\u00e7lar\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek \u00fczere uluslararas\u0131 faaliyette veya i\u015fbirli\u011finde bulunabilir, yurt d\u0131\u015f\u0131nda temsilcilik veya \u015fube a\u00e7abilir, yurt d\u0131\u015f\u0131nda dernek veya \u00fcst kurulu\u015f kurabilir veya yurt d\u0131\u015f\u0131nda kurulmu\u015f dernek veya kurulu\u015flara kat\u0131labilirler.<\/p>\n

Derneklerin, 5520 say\u0131l\u0131 Kurumlar Vergisi Kanununa<\/span><\/strong>[5] g\u00f6re kurumlar vergisi m\u00fckellefiyetleri yoktur. Ancak, bunlara ait iktisadi i\u015fletmeler kurulur ise bu iktisadi i\u015fletmeler kurumlar vergisi m\u00fckellefi olmak zorundad\u0131rlar.<\/p>\n

Dernek gelirleri al\u0131nd\u0131 belgesi ile toplan\u0131r ve dernek giderleri ise harcama belgesi (fatura, fi\u015f vs.) ile yap\u0131l\u0131r. Dernek gelirlerinin bankalar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile toplanmas\u0131 halinde banka taraf\u0131ndan d\u00fczenlenen dekont veya hesap \u00f6zeti gibi belgeler al\u0131nd\u0131 belgesi yerine ge\u00e7er. Al\u0131nd\u0131 belgeleri ve harcama belgelerinin saklama s\u00fcresi be\u015f y\u0131ld\u0131r.<\/p>\n

Dernekler i\u015fletme hesab\u0131 esas\u0131na g\u00f6re defter tutarlar. Ancak, kamu yarar\u0131na \u00e7al\u0131\u015fma stat\u00fcs\u00fc bulunan dernekler ile y\u0131ll\u0131k br\u00fct gelirleri 500.000,00-TL (be\u015fy\u00fczbin) yi a\u015fan dernekler takip eden hesap d\u00f6neminden ba\u015flayarak bilan\u00e7o esas\u0131na g\u00f6re defter tutarlar. \u0130\u015fletme hesab\u0131 esas\u0131na g\u00f6re defter tutan dernekler, yukar\u0131da belirtilen hadde ba\u011fl\u0131 kalmaks\u0131z\u0131n y\u00f6netim kurulu karar\u0131 ile bilan\u00e7o esas\u0131na ge\u00e7ebilirler. Bilan\u00e7o usul\u00fcne g\u00f6re defter tutan dernekler, \u00fcst \u00fcste iki hesap d\u00f6neminde yukar\u0131da belirtilen haddin alt\u0131na d\u00fc\u015ferlerse, takip eden y\u0131ldan itibaren i\u015fletme hesab\u0131 esas\u0131na d\u00f6nebilirler.<\/p>\n

Derne\u011fe ait defterlerin mevzuata ve usul\u00fcne uygun olarak tutulmas\u0131 b\u00fcy\u00fck \u00f6nem arzetmekte olup, derne\u011fe ait tutulmas\u0131 gereken defter veya kay\u0131tlar\u0131 tutmayan veya tasdiksiz defter tutan dernek y\u00f6neticileri \u00fc\u00e7 aydan bir y\u0131la kadar hapis veya adl\u00ee para cezas\u0131 ile cezaland\u0131r\u0131l\u0131r. Bu defter ve kay\u0131tlar\u0131n usul\u00fcne uygun tutulmamas\u0131 halinde dernek y\u00f6neticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu ki\u015filere idari para cezas\u0131 verilir.<\/p>\n

\u0130ktisadi i\u015fletmesi bulunan dernekler, ticari i\u015fletmeleri i\u00e7in, ayr\u0131ca Vergi Usul Kanunu h\u00fck\u00fcmlerine g\u00f6re defter tutarlar.<\/p>\n

Dernekler a\u015fa\u011f\u0131da yaz\u0131l\u0131 defterleri tutarlar<\/h4>\n

– \u0130\u015fletme hesab\u0131 esas\u0131nda tutulacak defterler:<\/strong><\/p>\n

1- Karar Defteri<\/strong>: Y\u00f6netim kurulu kararlar\u0131 tarih ve numara s\u0131ras\u0131yla bu deftere yaz\u0131l\u0131r ve kararlar\u0131n alt\u0131 toplant\u0131ya kat\u0131lan \u00fcyelerce imzalan\u0131r.<\/p>\n

2- \u00dcye Kay\u0131t Defteri<\/strong>: Derne\u011fe \u00fcye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derne\u011fe giri\u015f ve \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarihleri bu deftere i\u015flenir. \u00dcyelerin \u00f6dedikleri giri\u015f ve y\u0131ll\u0131k aidat miktarlar\u0131 bu deftere i\u015flenebilir.<\/p>\n

3- Evrak Kay\u0131t Defteri<\/strong>: Gelen ve\u00a0 giden evraklar, tarih ve s\u0131ra numaras\u0131 ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrak\u0131n as\u0131llar\u0131 ve giden evrak\u0131n kopyalar\u0131 dosyalan\u0131r. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar \u00e7\u0131kt\u0131s\u0131 al\u0131nmak suretiyle saklan\u0131r.<\/p>\n

4-\u00a0Demirba\u015f Defteri<\/strong>: Derne\u011fe ait demirba\u015flar\u0131n edinme tarihi ve \u015fekli ile kullan\u0131ld\u0131klar\u0131 veya verildikleri yerler ve kullan\u0131m s\u00fcrelerini dolduranlar\u0131n kay\u0131ttan d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi bu deftere i\u015flenir.<\/p>\n

5- \u0130\u015fletme Hesab\u0131 Defteri<\/strong>: Dernek ad\u0131na al\u0131nan gelirler ve yap\u0131lan giderler a\u00e7\u0131k ve d\u00fczenli olarak bu deftere i\u015flenir.<\/p>\n

6- Al\u0131nd\u0131 Belgesi Kay\u0131t Defteri<\/strong> : Al\u0131nd\u0131 belgelerinin seri ve s\u0131ra numaralar\u0131, bu belgeleri alan ve iade edelerin ad\u0131, soyad\u0131 ve imzalar\u0131 ile ald\u0131klar\u0131 ve iade ettikleri tarihler bu deftere i\u015flenir.<\/p>\n

– Bilan\u00e7o esas\u0131nda tutulacak defterler:<\/strong><\/p>\n

1- Karar Defteri<\/strong>: Y\u00f6netim kurulu kararlar\u0131 tarih ve numara s\u0131ras\u0131yla bu deftere yaz\u0131l\u0131r ve kararlar\u0131n alt\u0131 toplant\u0131ya kat\u0131lan \u00fcyelerce imzalan\u0131r.<\/p>\n

2- \u00dcye Kay\u0131t Defteri<\/strong>: Derne\u011fe \u00fcye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derne\u011fe giri\u015f ve \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarihleri bu deftere i\u015flenir. \u00dcyelerin \u00f6dedikleri giri\u015f ve y\u0131ll\u0131k aidat miktarlar\u0131 bu deftere i\u015flenebilir.<\/p>\n

3- Evrak Kay\u0131t Defteri<\/strong>: Gelen ve giden evraklar, tarih ve s\u0131ra numaras\u0131 ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrak\u0131n as\u0131llar\u0131 ve giden evrak\u0131n kopyalar\u0131 dosyalan\u0131r. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar \u00e7\u0131kt\u0131s\u0131 al\u0131nmak suretiyle saklan\u0131r.<\/p>\n

4- Al\u0131nd\u0131 Belgesi Kay\u0131t Defteri<\/strong> : Al\u0131nd\u0131 belgelerinin seri ve s\u0131ra numaralar\u0131, bu belgeleri alan ve iade edelerin ad\u0131, soyad\u0131 ve imzalar\u0131 ile ald\u0131klar\u0131 ve iade ettikleri tarihler bu deftere i\u015flenir.<\/p>\n

5- Yevmiye Defteri, B\u00fcy\u00fck Defter ve Envanter Defteri<\/strong>: Bu defterlerin tutulma usul\u00fc ile kay\u0131t \u015fekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanl\u0131\u011f\u0131na verdi\u011fi yetkiye istinaden yay\u0131mlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebli\u011fleri esaslar\u0131na g\u00f6re yap\u0131l\u0131r.<\/p>\n

Derneklerce tutulmas\u0131 zorunlu olan defterlerin dernekler biriminden veya noterden onayl\u0131 olmas\u0131 zorunludur. Ayr\u0131ca, dernek y\u00f6netim kurulu ba\u015fkanlar\u0131, her takvim y\u0131l\u0131n\u0131n ilk d\u00f6rt ay\u0131 i\u00e7inde bir \u00f6nceki y\u0131la ait beyannamelerini m\u00fclki idare amirli\u011fe vermekle y\u00fck\u00fcml\u00fcd\u00fcrler.<\/p>\n

Al\u0131nd\u0131 Belgesi Kay\u0131t Defteri, Demirba\u015f Defteri ve Envanter Defterlerinin tutulmas\u0131 zorunlu olmay\u0131p iste\u011fe ba\u011fl\u0131d\u0131r.<\/p>\n

II.1-Kamuya Yararl\u0131 Dernek Kavram\u0131:<\/strong><\/p>\n

Dernekler Kanununun 27. Maddesine g\u00f6re kamu yarar\u0131na \u00e7al\u0131\u015fan dernekler, ilgili bakanl\u0131klar\u0131n ve Maliye Bakanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc \u00fczerine, \u0130\u00e7i\u015fleri Bakanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n teklifi ve Bakanlar Kurulu karar\u0131yla tespit edilir. Bir derne\u011fin kamu yarar\u0131na \u00e7al\u0131\u015fan derneklerden say\u0131labilmesi i\u00e7in, en az bir y\u0131ldan beri faaliyette bulunmas\u0131 ve derne\u011fin amac\u0131 ve bu amac\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek \u00fczere giri\u015fti\u011fi faaliyetlerin topluma yararl\u0131 sonu\u00e7lar verecek nitelikte ve \u00f6l\u00e7\u00fcde olmas\u0131 \u015fartt\u0131r.<\/p>\n

Dernekler Y\u00f6netmeli\u011fi\u2019nin[6] 49 uncu maddesinde derneklerin kamu yarar\u0131na \u00e7al\u0131\u015fan derneklerden say\u0131labilmesi i\u00e7in;<\/p>\n

– En az bir y\u0131ldan beri faaliyette bulunmas\u0131,<\/p>\n

– Son bir y\u0131l i\u00e7indeki, 2005 y\u0131l\u0131 i\u00e7in belirlenen tutar olan 50.000.-TL ge\u00e7en al\u0131m ve sat\u0131m i\u015flemlerinin rekabet ko\u015fullar\u0131na uygun yap\u0131lmas\u0131,<\/p>\n

– Amac\u0131 ve ger\u00e7ekle\u015ftirdi\u011fi faaliyetlerin, \u00fcyelerinin d\u0131\u015f\u0131nda yerel veya ulusal d\u00fczeyde toplumun ihtiya\u00e7 ve sorunlar\u0131na y\u00f6nelik \u00e7\u00f6z\u00fcmler \u00fcretecek ve toplumsal geli\u015fmeye katk\u0131 sa\u011flayacak nitelikte olmas\u0131,<\/p>\n

– Y\u0131l i\u00e7inde elde etti\u011fi gelirin en az yar\u0131s\u0131n\u0131n bu ama\u00e7la harcanmas\u0131,<\/p>\n

– Sahip oldu\u011fu mal varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ve y\u0131ll\u0131k gelirinin t\u00fcz\u00fc\u011f\u00fcnde belirtilen amac\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirecek d\u00fczeyde olmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n

III-DERNEKLER\u0130N VERG\u0130SEL Y\u00dcK\u00dcML\u00dcL\u00dcKLER\u0130:<\/h4>\n

III.1-Derneklerin Vergi Kimlik Numaras\u0131 Almalar\u0131:<\/strong><\/p>\n

Dernekler kurumlar vergisi m\u00fckellefleri de\u011fildir, ancak kurumlar vergisi kanununun 2. Maddesinin 5. Bendine g\u00f6re, dernek veya vak\u0131flara ait iktisadi i\u015fletmelerin kurumlar vergisi m\u00fckellefiyetleri olmak zorundad\u0131r.<\/p>\n

Dernekler ba\u011fl\u0131 bulunduklar\u0131 vergi dairesine m\u00fcracaat ederek vergi kimlik numaras\u0131 almak zorunda olup merkez ve \u015fubelerin ayn\u0131 vergi kimlik numaras\u0131n\u0131 kullanmalar\u0131 gerekmektedir. Ankara Vergi Dairesi Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 taraf\u0131ndan verilen bir \u00f6zelge a\u015fa\u011f\u0131daki gibidir:[7] \u201c ayr\u0131ca derne\u011fin merkez ve \u015fubelerinde ayn\u0131 vergi kimlik numaras\u0131n\u0131 kullanmas\u0131 gerekmekte olup, derne\u011fin merkez ve \u015fubelerinde iktisadi i\u015fletme olu\u015fturacak ve vergi m\u00fckellefiyetini gerektirecek bir faaliyetinin bulunmas\u0131 halinde ise her bir iktisadi i\u015fletme i\u00e7in ayr\u0131 ayr\u0131 kurumlar vergisi m\u00fckellefiyeti tesis ettirilmesi ve kurumlar vergisi beyannamelerinin de ayr\u0131 ayr\u0131 verilmesi gerekmektedir.\u201d<\/p>\n

III.2-Derneklerin Yapacaklar\u0131 \u00d6demeler \u00dczerinden Gelir Vergisi Kesintisi:<\/strong><\/p>\n

Dernekler, 193 Say\u0131l\u0131 Gelir Vergisi Kanunu<\/span><\/strong>\u2019nun 94 \u00fcnc\u00fc maddesinde nakden veya hesaben \u00f6deme yapt\u0131klar\u0131 s\u0131rada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur tutulanlar aras\u0131nda say\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu madde h\u00fckm\u00fcne istinaden, derneklerin nakden veya hesaben yapacaklar\u0131 \u00f6demeler \u00fczerinden tevkifat yapmalar\u0131 ve yapm\u0131\u015f olduklar\u0131 tevkifatlar\u0131n, muhtasar beyanname ile beyan edilip \u00f6denmesi gerekmektedir.<\/p>\n

Mali \u0130dare taraf\u0131ndan derne\u011fin yapm\u0131\u015f oldu\u011fu \u00f6demelere ili\u015fkin olarak verilmi\u015f olan bir \u00f6zelge;[8]<\/p>\n

\u201c– Bir hizmet s\u00f6zle\u015fmesine dayal\u0131 olarak i\u015f\u00e7i-i\u015fveren ili\u015fkisi do\u011furacak \u015fekilde yapt\u0131r\u0131lmas\u0131 halinde, yap\u0131lan \u00f6demelerin \u00fccret kabul edilerek Gelir Vergisi Kanununun 61, 63, 94, 103 ve 104 \u00fcnc\u00fc maddelerine g\u00f6re vergilendirilmesi,<\/em><\/p>\n

– Esnaf muafl\u0131\u011f\u0131 kapsam\u0131nda faaliyette bulunanlara yapt\u0131r\u0131lmas\u0131 halinde, bunlara yap\u0131lan \u00f6demeler \u00fczerinden, Gelir Vergisi Kanununun 94\/13-d maddesi gere\u011fince %10 oran\u0131nda vergi tevkifat\u0131 yap\u0131lmas\u0131<\/em><\/p>\n

– Esnaf muafl\u0131\u011f\u0131ndan yararlanmayan ve vergi m\u00fckellefiyeti bulunmayanlara ( ba\u015fka bir ifade ile temizlik i\u015fini mutat meslek halinde ifa etmeksizin bir defaya mahsus olarak yapanlara) yap\u0131lan \u00f6demeler \u00fczerinden gelir vergisi tevkifat\u0131 yap\u0131lmamas\u0131,<\/em><\/p>\n

– Basit veya ger\u00e7ek usulde vergilendirilen ticaret ve sanat erbab\u0131na yapt\u0131r\u0131lmas\u0131 halinde yap\u0131lan \u00f6demeler \u00fczerinden gelir vergisi tevkifat\u0131 yap\u0131lmamas\u0131 gerekmektedir.<\/em>\u201d \u015eeklindedir.<\/p>\n

III.3-Dernek Y\u00f6netim Kurulu \u00dcyelerine huzur hakk\u0131 olarak yap\u0131lacak \u00f6demeler: <\/strong><\/p>\n

Dernek taraf\u0131ndan yap\u0131lacak olan bu t\u00fcr \u00f6demeler \u00fccret niteli\u011finde olup \u00fccretlerin vergilendirilmesi h\u00fck\u00fcmleri g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurulmal\u0131d\u0131r. Yine dernek taraf\u0131ndan kiralanan konutun y\u00f6netim kurulu \u00fcyelerine tahsis edilmesi halinde de bu menfaat temini \u00fccret olarak vergilenecektir. Ayr\u0131ca dernek y\u00f6netim kurulu \u00fcyelerine yap\u0131lan huzur hakk\u0131 \u00f6demeleri nedeniyle d\u00fczenlenen k\u00e2\u011f\u0131tlar\u0131n toplam tutar\u0131 \u00fczerinden nispi damga vergisi hesaplanacakt\u0131r.<\/p>\n

III.4-Derneklerin Gayrimenkullerini Kiraya Vermesi:<\/strong><\/p>\n

Gelir Vergisi Kanununun 94 \u00fcnc\u00fc maddesine g\u00f6re derneklere ait gayrimenkullerin kiralanmas\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda bunlara yap\u0131lan kira \u00f6demelerinden % 20 oran\u0131nda gelir vergisi tevkifat\u0131 yap\u0131laca\u011f\u0131 h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. Gayri Menkul Sermaye \u0130rad\u0131 elde eden dernekler i\u00e7in yap\u0131lacak bu kesinti nihai bir vergileme olup ayr\u0131ca beyanname verilmeyecektir. Ancak, kanunla kurulan veya \u00f6zel kanunlar\u0131nda gelir veya kurumlar vergisine ili\u015fkin istisna veya muafiyet h\u00fck\u00fcmleri bulunan (T\u00fcrkiye K\u0131z\u0131lay Derne\u011fi) gibi dernek veya vak\u0131flara yap\u0131lan kira \u00f6demelerinden kesinti yap\u0131lmayacakt\u0131r.<\/p>\n

Konuya ili\u015fkin olarak verilmi\u015f bir \u00f6zelge;[9]<\/p>\n

\u201cBu d\u00fczenleme ile dernek veya vak\u0131flar ile vergi uygulamalar\u0131nda dernek veya vak\u0131f olarak de\u011ferlendirilen kurum ve kurulu\u015flar\u0131n elde ettikleri gelirlerin m\u00fcnhas\u0131ran Gelir Vergisi Kanununun 94 \u00fcnc\u00fc maddesinin (5) numaral\u0131 bendi ve ge\u00e7ici 67 nci maddesi kapsam\u0131nda kesinti suretiyle vergilendirilmi\u015f kazan\u00e7 ve iratlardan ibaret olmas\u0131 halinde, elde edilen bu gelirler dolay\u0131s\u0131yla, 1\/1\/2008 – 31\/12\/2015 tarihleri aras\u0131nda dernek veya vakfa ba\u011fl\u0131 iktisadi i\u015fletme olu\u015fmas\u0131 s\u00f6z konusu olmayaca\u011f\u0131ndan, bu s\u00fcre zarf\u0131nda an\u0131lan gelirler nedeniyle dernek veya vak\u0131f ad\u0131na kurumlar vergisi m\u00fckellefiyeti tesis edilmeyecektir.<\/em><\/p>\n

Bu \u00e7er\u00e7evede, Gelir Vergisi Kanununun 94 \u00fcnc\u00fc maddesinin (5) numaral\u0131 bendi ve ge\u00e7ici 67 nci maddesi kapsam\u0131nda kesinti suretiyle vergilendirilmi\u015f kazan\u00e7 ve iratlar\u0131n\u0131z dolay\u0131s\u0131yla, 1\/1\/2008 – 31\/12\/2015 tarihleri aras\u0131nda Derne\u011finize ba\u011fl\u0131 iktisadi i\u015fletme olu\u015fmayacak olup s\u00f6z konusu vergi kesintileri nihai vergileme niteli\u011finde olacakt\u0131r.<\/em>\u201d \u015eeklindedir.<\/p>\n

Derneklere ait gayrimenkullerin iktisadi i\u015fletmeye dahil olmamak kayd\u0131yla kiraya verilmesi i\u015flemi Katma De\u011fer Vergisi Kanununun 1\/3-f maddesine g\u00f6re katma de\u011fer vergisinin konusuna girmekle birlikte, s\u00f6z konusu kiralama i\u015flemi Kanunun 17\/4-d maddesine g\u00f6re katma de\u011fer vergisinden istisna tutulmaktad\u0131r.<\/p>\n

III.5- Derneklerin Menkul Sermaye \u0130rad\u0131 Elde Etmesi:<\/strong><\/p>\n

Gelir Vergisi Kanunun Ge\u00e7ici 67 nci maddesinde yer alan d\u00fczenlemeye g\u00f6re, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f\u0131kras\u0131n\u0131n (7), (12) ve (14) numaral\u0131 bentlerinde yaz\u0131l\u0131 menkul sermaye iratlar\u0131ndan \u00f6demeyi yapanlarca tevkifat yap\u0131laca\u011f\u0131 h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. Ayn\u0131 maddede, gelir sahibinin ger\u00e7ek veya t\u00fczel ki\u015fi ya da dar veya tam m\u00fckellef olmas\u0131n\u0131n, vergi m\u00fckellefiyeti bulunup bulunmamas\u0131n\u0131n, vergiden muaf olup olmamas\u0131n\u0131n ve elde edilen kazanc\u0131n vergiden istisna olup olmamas\u0131n\u0131n yap\u0131lacak tevkifat\u0131 etkilemeyece\u011fi belirtilmi\u015ftir.<\/p>\n

Konuya ili\u015fkin bir \u00f6zelge;[10] \u201cGelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin birinci f\u0131kras\u0131nda, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti d\u0131\u015f\u0131nda nakdi sermaye veya para ile temsil edilen de\u011ferlerden m\u00fcte\u015fekkil sermaye dolay\u0131s\u0131yla elde etti\u011fi kar pay\u0131, faiz, kira veya benzeri iratlar\u0131n menkul sermaye irad\u0131 oldu\u011fu h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015f; ayn\u0131 maddenin,<\/p>\n

– (7) numaral\u0131 bendinde mevduat faizleri,<\/p>\n

– (12) numaral\u0131 bendinde faizsiz olarak kredi verenlere \u00f6denen k\u00e2r paylar\u0131 ile k\u00e2r ve zarar ortakl\u0131\u011f\u0131 belgesi kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u00f6denen kar paylar\u0131 ve \u00f6zel finans kurumlar\u0131nca kar ve zarara kat\u0131lma hesab\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u00f6denen kar paylar\u0131,<\/p>\n

– (14) numaral\u0131 bendinde ise her nevi tahvil ve hazine bonosu faizlerinin geri al\u0131m veya sat\u0131m taahh\u00fcd\u00fc ile iktisap veya elden \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda sa\u011flanan menfaatler<\/p>\n

menkul sermaye iratlar\u0131 aras\u0131nda say\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

\u00d6te yandan, an\u0131lan Kanununa 5281 say\u0131l\u0131 Kanunun<\/span><\/strong> 30 uncu maddesiyle eklenen ve 01.01.2006 tarihinden itibaren y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe giren Ge\u00e7ici 67 nci maddenin d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc f\u0131kras\u0131nda, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f\u0131kras\u0131n\u0131n (7), (12) ve (14) numaral\u0131 bentlerinde yaz\u0131l\u0131 menkul sermaye iratlar\u0131ndan \u00f6demeyi yapanlarca tevkifat yap\u0131laca\u011f\u0131 h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. An\u0131lan maddenin be\u015finci f\u0131kras\u0131nda, gelir sahibinin ger\u00e7ek veya t\u00fczel ki\u015fi ya da dar veya tam m\u00fckellef olmas\u0131n\u0131n, vergi m\u00fckellefiyeti bulunup bulunmamas\u0131n\u0131n, vergiden muaf olup olmamas\u0131n\u0131n ve elde edilen kazanc\u0131n vergiden istisna olup olmamas\u0131n\u0131n bu madde h\u00fckm\u00fcne g\u00f6re yap\u0131lacak tevkifat\u0131 etkilemeyece\u011fi belirtilmi\u015ftir.<\/p>\n

Buna g\u00f6re, Gelir Vergisi Kanununun ge\u00e7ici 67 nci maddesi kapsam\u0131nda Derne\u011finizin bankalarda bulunan mevduat hesaplar\u0131na tahakkuk eden faiz gelirleri \u00fczerinden 01.01.2006 tarihinden sonra yap\u0131lan tevkifat Kanun gere\u011fidir.\u201d \u015eeklindedir.<\/p>\n

III-6- \u00d6zel Kanuna G\u00f6re Vergiden Muaf Olan Dernekler:<\/strong><\/p>\n

1606 Say\u0131l\u0131 Baz\u0131 Dernek ve Kurumlar\u0131n Baz\u0131 Vergilerden Muaf Tutulmas\u0131na \u0130li\u015fkin Kanun<\/span><\/strong>[11] h\u00fckm\u00fc gere\u011fince;<\/p>\n

\u2014 T\u00fcrkiye K\u0131z\u0131lay Derne\u011fi,<\/p>\n

\u2014 T\u00fcrk Hava Kurumu,<\/p>\n

\u2014 Sosyal Hizmetler ve \u00c7ocuk Esirgeme Kurumu Genel M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc,<\/p>\n

\u2014 T\u00fcrkiye Yard\u0131m Sevenler Derne\u011fi ve resmi dar\u00fclaceze kurumlar\u0131 ile<\/p>\n

\u2014 Dar\u00fc\u015f\u015fafaka Cemiyeti ve<\/p>\n

\u2014 Ye\u015filay Derne\u011fi kendilerine terett\u00fcp eden vergi, har\u00e7 ve resim m\u00fckellefiyetinin kurumlara ait oldu\u011fu hallerde b\u00fct\u00fcn vergilerden, har\u00e7lardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaft\u0131r.<\/p>\n

IV-SONU\u00c7<\/h4>\n

Genel hatlar\u0131yla ele ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u00fczere, dernekler kurumlar vergisi m\u00fckellefi olarak vergilendirilmeseler de bunlara yeteri kadar vergisel destek ve avantajlar verilmedi\u011fini g\u00f6rmekteyiz. Dernek ve vak\u0131flara ait iktisadi i\u015fletmelerin ise normal kurumlar vergisi m\u00fckellefi olarak vergilendirildi\u011fini g\u00f6rmekteyiz. Oysa dernekler demokrasiler i\u00e7in, yard\u0131mla\u015fma ve dayan\u0131\u015fma i\u00e7in \u00f6nemli \u00f6rg\u00fctlenmelerdir ve iktisadi i\u015fletmeleri hari\u00e7 olmak \u00fczere derneklere bir tak\u0131m vergisel avantajlar ve te\u015fvikler sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. Vergi mevzuat\u0131m\u0131zda yer alan d\u00fczenlemeler \u00e7er\u00e7evesinde vergisel avantajlardan yararlanmak i\u00e7in kamuya yararl\u0131 dernek stat\u00fcs\u00fcnde olmak gerekmektedir.<\/p>\n

Kaynaklar:<\/strong><\/p>\n

– 193 Say\u0131l\u0131 Gelir Vergisi Kanunu<\/p>\n

– 3065 Say\u0131l\u0131 Katma De\u011fer Vergisi Kanunu<\/p>\n

– 5520 Say\u0131l\u0131 Kurumlar Vergisi Kanunu<\/p>\n

– www.gib.gov.tr<\/p>\n

– www.dernekler.gov.tr<\/p>\n

<\/i><\/span><\/div>\n

[1] https:\/\/www.dernekler.gov.tr\/<\/p>\n

[2] T.C. Anayasas\u0131 Md 33<\/p>\n

[3] 8\/12\/2001tarih ve\u00a0 24607 say\u0131l\u0131 R.G. yay\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

[4] 23\/11\/2004 tarih ve 25649 say\u0131l\u0131 R.G. yay\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r<\/p>\n

[5] 21.06.2006 tarih ve 26205 Say\u0131l\u0131 R.G. yay\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

[6] 31.03.2005 tarih ve 25772 Say\u0131l\u0131 RG yay\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

[7] 04.01.2012 tarih ve B.07.1.G\u0130B.4.06.18.02-32008-8456-22 say\u0131l\u0131 \u00f6zelge<\/p>\n

[8] Manisa Vergi Dairesi Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131\u2019n\u0131n 09.08.2012 tarih ve 53445970-27-5-89 say\u0131l\u0131 \u00f6zelgesi<\/p>\n

[9] Ayd\u0131n Vergi Dairesi Ba\u015fk. \u00a028.05.2010 tarih ve B.07.1.G\u0130B.4.09.15.01-10.2010.GVK.70.MD.2.-1 say\u0131l\u0131 \u00f6zelgesi<\/p>\n

[10] Erzurum Vergi Dairesi B\u015fk. 07.02.2011 tarih ve B.07.1.G\u0130B.4.25.15.01-2010-GVK-1777-3-1 say\u0131l\u0131 \u00f6zelgesi<\/p>\n

[11] 20\/7\/1972 tarihli R.G. \u2013 De\u011fi\u015fik : 28\/11\/1990 – 3685\/2 md.<\/p>\n

\n
\n
\n
\t\t\t\t\t \t\t \t<\/div><\/div><\/div><\/div>\n
\n
\n
\n
\n
<\/div><\/div><\/div><\/div><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Derneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri Mahmut B\u00fclent YILDIRIM Yeminli Mali M\u00fc\u015favir b.yildirim@vdd.com.tr I-G\u0130R\u0130\u015e Demokrasinin en \u00f6nemli unsurlar\u0131ndan biri de \u015f\u00fcphesiz ki sivil toplum kurulu\u015flar\u0131d\u0131r. Bunlar\u0131n i\u00e7erisinde de dernekler gerek say\u0131sal olarak gerek demokratik \u00f6rg\u00fctlenmeye katk\u0131 sunma anlam\u0131nda gerekse \u00fcyelerine ve topluma katk\u0131 sunma anlam\u0131nda hakl\u0131 bir yere sahip olan t\u00fczel ki\u015fi topluluklar\u0131d\u0131r. Dernekler, kazan\u00e7 payla\u015fma…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[39],"tags":[],"yoast_head":"\nDerneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri – Mahmut B\u00fclent YILDIRIM, YMM - Ba\u015fta\u015f Dan\u0131\u015fmanl\u0131k<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Derneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri – Mahmut B\u00fclent YILDIRIM, YMM - Ba\u015fta\u015f Dan\u0131\u015fmanl\u0131k\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Derneklerin Kurulu\u015fu ve Vergisel Y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckleri Mahmut B\u00fclent YILDIRIM Yeminli Mali M\u00fc\u015favir b.yildirim@vdd.com.tr I-G\u0130R\u0130\u015e Demokrasinin en \u00f6nemli unsurlar\u0131ndan biri de \u015f\u00fcphesiz ki sivil toplum kurulu\u015flar\u0131d\u0131r. Bunlar\u0131n i\u00e7erisinde de dernekler gerek say\u0131sal olarak gerek demokratik \u00f6rg\u00fctlenmeye katk\u0131 sunma anlam\u0131nda gerekse \u00fcyelerine ve topluma katk\u0131 sunma anlam\u0131nda hakl\u0131 bir yere sahip olan t\u00fczel ki\u015fi topluluklar\u0131d\u0131r. Dernekler, kazan\u00e7 payla\u015fma…\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ba\u015fta\u015f Dan\u0131\u015fmanl\u0131k\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2017-11-28T19:45:25+00:00\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"14 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/\",\"name\":\"Ba\\u015fta\\u015f Dan\\u0131\\u015fmanl\\u0131k\",\"description\":\"E\\u011fitim & Dan\\u0131\\u015fmanl\\u0131k\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/?s={search_term_string}\",\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/\",\"name\":\"Derneklerin Kurulu\\u015fu ve Vergisel Y\\u00fck\\u00fcml\\u00fcl\\u00fckleri – Mahmut B\\u00fclent YILDIRIM, YMM - Ba\\u015fta\\u015f Dan\\u0131\\u015fmanl\\u0131k\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/#website\"},\"datePublished\":\"2017-11-28T19:45:25+00:00\",\"dateModified\":\"2017-11-28T19:45:25+00:00\",\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/#\/schema\/person\/d7e4ce2fe1ac850ce8aacaaddae312ef\"},\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/2017\/11\/yayinlarimiz\/makale\/derneklerin-kurulusu-ve-vergisel-yukumlulukleri-mahmut-bulent-yildirim-ymm\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Anasayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Derneklerin Kurulu\\u015fu ve Vergisel Y\\u00fck\\u00fcml\\u00fcl\\u00fckleri – Mahmut B\\u00fclent YILDIRIM, YMM\"}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/#\/schema\/person\/d7e4ce2fe1ac850ce8aacaaddae312ef\",\"name\":\"Selin Kepceler\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"tr\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/84c6600299aec711ae9181b605367c12?s=96&d=mm&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/84c6600299aec711ae9181b605367c12?s=96&d=mm&r=g\",\"caption\":\"Selin Kepceler\"},\"url\":\"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/author\/selin-kepceler\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3394"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=3394"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3394\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=3394"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=3394"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.bastasdanismanlik.com.tr\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=3394"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}