\u00dclkemizdeki Yabanc\u0131 \u00d6\u011fretim \u00dcyelerine \u0130li\u015fkin \u00c7ifte Vergilendirme \u00d6nlemleri \u0130le Vergi Muafiyetleri<\/p>\n
<\/span>Ali \u00c7AKMAKCI<\/strong> T\u00fcrk vergi hukuku bir ger\u00e7ek ki\u015finin gelirini tam veya dar m\u00fckellef olmak \u00fczere iki esasa dayal\u0131 olarak vergilendirme konusu yapmaktad\u0131r. Kanuna g\u00f6re ger\u00e7ek ki\u015filerin gelirleri gelir vergisine t\u00e2bidir. Gelir ise, bir ger\u00e7ek ki\u015finin bir takvim y\u0131l\u0131 i\u00e7inde elde etti\u011fi kazan\u00e7 ve iratlar\u0131n (belli baz\u0131 istisnalar\u0131 dahilinde) safi tutar\u0131d\u0131r. Vergiye tabi gelir unsular\u0131n\u0131 ise ticar\u00ee kazan\u00e7lar, zira\u00ee kazan\u00e7lar, \u00fccretler, serbest meslek kazan\u00e7lar\u0131, gayrimenkul sermaye iratlar\u0131, menkul sermaye iratlar\u0131, di\u011fer kazan\u00e7 ve iratlar olarak sayabiliriz.<\/p>\n Gelir Vergisi Kanunu<\/span><\/strong>‘nun 3. maddesine g\u00f6re a\u015fa\u011f\u0131da yaz\u0131l\u0131 ger\u00e7ek ki\u015filer T\u00fcrkiye i\u00e7inde ve d\u0131\u015f\u0131nda elde ettikleri kazan\u00e7 ve iratlar\u0131n tamam\u0131 \u00fczerinden vergilendirilirler:<\/p>\n 1-<\/strong>T\u00fcrkiye’de yerle\u015fmi\u015f olanlar;<\/p>\n 2-<\/strong>Resmi daire ve m\u00fcesseselere veya merkezi T\u00fcrkiye’de bulunan te\u015fekk\u00fcl ve te\u015febb\u00fcslere ba\u011fl\u0131 olup ad\u0131 ge\u00e7en daire, m\u00fcessese, te\u015fekk\u00fcl ve te\u015febb\u00fcslerin i\u015fleri dolay\u0131s\u0131yla yabanc\u0131 memleketlerde oturan T\u00fcrk vatanda\u015flar\u0131<\/strong> (Bu gibilerden, bulunduklar\u0131 memleketlerde elde ettikleri kazan\u00e7 ve iratlar\u0131 dolay\u0131s\u0131yla gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmu\u015f bulunanlar, mezk\u00fbr kazan\u00e7 ve iratlar\u0131 \u00fczerinden ayr\u0131ca vergilendirilmezler.)<\/p>\n T\u00fcrkiye’de yerle\u015fme say\u0131lan haller ise mezkur Kanunun 4. maddesinde a\u00e7\u0131klanm\u0131\u015ft\u0131r. Buna g\u00f6re; T\u00fcrkiye’de yerle\u015fmi\u015f say\u0131lacak ger\u00e7ek ki\u015filer; ikametg\u00e2h\u0131 T\u00fcrkiye’de bulunanlar (ikametg\u00e2h, Kanunu Medeninin 19. ve m\u00fcteakip maddelerinde yaz\u0131l\u0131 olan yerlerdir); veya bir takvim y\u0131l\u0131 i\u00e7inde T\u00fcrkiye’de devaml\u0131 olarak alt\u0131 aydan fazla oturanlar (ge\u00e7ici ayr\u0131lmalar T\u00fcrkiye’de oturma s\u00fcresini kesmemektedir.) olarak ifade edilmi\u015ftir. Kanun ayr\u0131ca, devaml\u0131 suretle bir takvim y\u0131l\u0131nda devaml\u0131 olarak alt\u0131 aydan fazla kal\u0131nsa bile yerle\u015fme say\u0131lmayacak durumlar\u0131 a\u015fa\u011f\u0131daki gibi h\u00fck\u00fcm alt\u0131na alm\u0131\u015ft\u0131r:<\/p>\n Dar m\u00fckellef olarak vergilendirilecek olan \u00f6\u011fretim \u00fcyeleri ve yard\u0131mc\u0131lar\u0131, sadece T\u00fcrkiye\u2019de elde ettikleri kazan\u00e7 ve iratlar \u00fczerinden vergi \u00f6deyecekler, buna kar\u015f\u0131n yurtd\u0131\u015f\u0131ndaki kazan\u00e7lar\u0131 beyana konu olmayacakt\u0131r. Tam m\u00fckellef kapsam\u0131na giren akademik personel ise yurti\u00e7i ve yurtd\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve gelir kapsam\u0131na giren t\u00fcm kazan\u00e7 ve iratlar\u0131 \u00fczerinden vergiye tabi olacakt\u0131r.<\/p>\n Yukar\u0131daki kanun lafz\u0131na bak\u0131lacak olursa, bir akademisyenin belirli bir seminer veya kurs, sertifika program\u0131 veyahut ba\u015fka bir organizasyon nedeniyle alt\u0131 aydan fazla s\u00fcreyle \u00fclkemizde kalmas\u0131 durumunda dar m\u00fckellef olarak vergilendirilecek; aksi halde tam m\u00fckellef olarak de\u011ferlendirilecektir[1]. Bu \u015fart\u0131n sa\u011flanmas\u0131 i\u00e7in i\u015fin belirli ve ge\u00e7ici mahiyette olmas\u0131 gerekmektedir. <\/em><\/strong>Bu i\u015fin devam\u0131 niteli\u011finde ba\u015fka bir i\u015f al\u0131nmas\u0131 durumunda ise i\u015fin belirlilik niteli\u011fi kaybolaca\u011f\u0131ndan, tam m\u00fckellefiyet esaslar\u0131 ge\u00e7erli olacakt\u0131r.<\/p>\n Bu konuda daha \u00f6nce imzalanm\u0131\u015fsa, \u00c7ifte Vergilendirmeyi \u00d6nleme Anla\u015fmas\u0131 (\u00c7V\u00d6A)\u2019nda yer alan h\u00fck\u00fcmler de \u00f6nem kazanacakt\u0131r. Bir anlamda, uluslararas\u0131 anla\u015fmalar i\u00e7 hukukun \u00fcst\u00fcnde oldu\u011fundan b\u00f6yle bir konuda \u00f6ncelikle \u00c7V\u00d6A olup olmad\u0131\u011f\u0131na bak\u0131lacak, b\u00f6yle bir anla\u015fman\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131 durumlarda ise i\u00e7 hukuk h\u00fck\u00fcmleri dikkate al\u0131nacakt\u0131r.<\/p>\n E\u011fer, T\u00fcrkiye ile \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir \u00fclke aras\u0131nda bir \u00c7V\u00d6A\u2019n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 durumunda; akademisyenlerin di\u011fer akit Devletin bir \u00fcniversite veya resmen tan\u0131nm\u0131\u015f di\u011fer e\u011fitim kurumlar\u0131nda iki y\u0131l\u0131 a\u015fmayan bir s\u00fcre ile \u00f6\u011fretim veya bilimsel ara\u015ft\u0131rma yapmak amac\u0131yla ge\u00e7ici olarak bulunmalar\u0131 durumunda bunlara yap\u0131lan \u00f6demeler onlar\u0131n mukimi oldu\u011fu Devlette vergilendirilir. Ancak, bunun i\u00e7in \u00f6denen paralar\u0131n bulunulan akit Devlet d\u0131\u015f\u0131ndaki kaynaklardan elde edilmesi zorunludur[2].<\/p>\n Mukim tan\u0131m\u0131<\/strong> ise; Anla\u015fmalar\u0131n 4. maddesinde kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Bu kapsamda, Devletlerden birinin mukimi ile o Devletin mevzuat\u0131 gere\u011fince ev, i\u015f merkezi, kanuni merkez veya benzer yap\u0131da di\u011fer herhangi bir kriter nedeniyle vergi m\u00fckellefiyeti alt\u0131na giren ki\u015fi anlam\u0131na gelmektedir.<\/p>\n Ancak bu terim, yaln\u0131zca o Devletteki kaynaklardan elde edilen gelir nedeniyle vergiye tabi tutulan herhangi bir ki\u015fiyi ifade etmemektedir.\u00a0 Bir \u00f6rnek vermek gerekirse, \u0130talya\u2019daki bir \u00fcniversitede mimari konuda inceleme ve ara\u015ft\u0131rma yapmak \u00fczere T\u00fcrkiye\u2019den giden bir \u00f6\u011fretim \u00fcyesine\/T\u00fcrk mukime T\u00fcrkiye\u2019den yap\u0131lan \u00f6demeler<\/em><\/strong> 2 y\u0131l s\u00fcreyle \u0130talya\u2019da vergilendirilmeyecektir. 2 y\u0131l\u0131 a\u015fan s\u00fcre sonunda ise \u0130talya a\u00e7\u0131s\u0131ndan art\u0131k vergilendirme imk\u00e2n\u0131 do\u011facakt\u0131r. Yaln\u0131z, bu \u00f6deme T\u00fcrkiye\u2019den de de\u011fil de ba\u015fka bir \u00fclke veya b\u00f6lgeden kar\u015f\u0131lan\u0131rsa ilgili akit Devletin vergilendirme yetkileri do\u011fmaktad\u0131r. Tam tersi \u0130talyan mukimi bir akademisyenin \u00fccretinin T\u00fcrkiye kaynakl\u0131 kar\u015f\u0131lanmas\u0131 durumunda \u00fclkemizin vergilendirme yetkisi ortaya \u00e7\u0131kacakt\u0131r.<\/p>\n Bulgaristan Anla\u015fmas\u0131nda, \u00a0bir Akit Devletin vatanda\u015f\u0131 olan ve di\u011fer Akit Devlette esas olarak \u00f6\u011fretim veya bilimsel ara\u015ft\u0131rma yapmak amac\u0131yla bulunan bir \u00f6\u011fretmen veya \u00f6\u011fretim \u00fcyesinin, iki y\u0131l\u0131 a\u015fmayan bir s\u00fcre veya s\u00fcreler i\u00e7in \u00f6\u011fretim veya ara\u015ft\u0131rma kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda, bu di\u011fer Devletin d\u0131\u015f\u0131ndaki kaynaklardan elde etti\u011fi gelirler<\/em><\/strong>, bu di\u011fer Devlette vergiden istisna edilecektir.<\/p>\n Vergilendirmede mahsup benzeri y\u00f6ntem yerine istisna y\u00f6netimi kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n Avusturya, G. Kore, \u00dcrd\u00fcn, Tunus, Romanya ve Almanya Anla\u015fmalar\u0131nda ise iki y\u0131ll\u0131k istisna \u015fart\u0131 yerine, \u00e7ifte vergilendirmeyi \u00f6nlemek i\u00e7in faaliyetin daimi olmamas\u0131 \u015fart\u0131 getirilmi\u015ftir.<\/p>\n \u00d6rne\u011fin Avusturya Anla\u015fmas\u0131nda bir akit Devlet uyru\u011fu olan ve di\u011fer akit Devlet\u2019te \u00f6\u011fretim ve bilimsel ara\u015ft\u0131rmalar yapmak amac\u0131yla bulunan bir \u00f6\u011fretmen veya \u00f6\u011fretim \u00fcyesinin, \u00f6\u011fretim veya ara\u015ft\u0131rma kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 istihkaklar<\/em><\/strong>,<\/p>\n –\u00a0bu bulunmalar\u0131 daimi bir mahiyet almamak ve bu al\u0131nan istihkaklar, <\/em><\/p>\n – bu di\u011fer Devlet d\u0131\u015f\u0131ndaki kaynaklardan gelmek kayd\u0131yla, <\/em><\/p>\n bu di\u011fer Devlet\u2019te vergilendirilmez; bu h\u00fck\u00fcm, bir akit Devlet uyru\u011fu olan ve di\u011fer akit Devlet\u2019te bilimsel ara\u015ft\u0131rmalar yapmak amac\u0131yla bulunan \u015fah\u0131slara da uygulan\u0131r.<\/p>\n Buna kar\u015f\u0131n, Romanya, Hollanda, \u0130ngiltere, Fransa, \u0130sve\u00e7 ve Danimarka gibi \u00fclkelerle yap\u0131lan Anla\u015fmalarda bu \u00f6zel ve genel nitelikli d\u00fczenlemenin yan\u0131nda, faaliyetin kamu yarar\u0131na de\u011fil de, esas itibariyle belirli ki\u015fi veya kurulu\u015flar\u0131n menfaatine y\u00fcr\u00fct\u00fclmesi durumunda istisnadan yararlanma hakk\u0131n\u0131n kaybedilece\u011fine dair bir h\u00fck\u00fcm de bulunmaktad\u0131r[3].<\/p>\n Oransal olarak \u00f6\u011frenci say\u0131s\u0131n\u0131n akademisyen say\u0131s\u0131ndan fazla artmas\u0131, baz\u0131 \u00f6zel alanlarda yeteri kadar akademisyenin bulunmamas\u0131 veya ba\u015fkaca \u00f6zel sebeplerden dolay\u0131 akademisyenlerin 2547 say\u0131l\u0131 Kanunun izin verdi\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcde di\u011fer \u00fcniversitelerde g\u00f6rev alma imk\u00e2nlar\u0131 bulunmaktad\u0131r. GVK\u2019nun 86. maddesine g\u00f6re tek i\u015fverenden al\u0131nm\u0131\u015f ve tevkif suretiyle vergilendirilmi\u015f \u00fccretler (birden fazla i\u015fverenden \u00fccret almakla beraber, birden sonraki i\u015fverenden ald\u0131klar\u0131 \u00fccretlerinin toplam\u0131, 103. maddede yaz\u0131l\u0131 tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar\u0131 a\u015fmayan m\u00fckelleflerin, tamam\u0131 tevkif suretiyle vergilendirilmi\u015f \u00fccretleri dahil), beyana tabi olmayacakt\u0131r. <\/strong><\/p>\n Sonu\u00e7 olarak, birden fazla i\u015fverenden al\u0131nan \u00fccretlerin beyana konu olmamas\u0131 i\u00e7in ancak birden sonraki \u00fccretlerin belli bir tutar\u0131 a\u015fmamas\u0131 ve daha \u00f6nce kaynakta vergilendirilmi\u015f olmas\u0131 gerekmektedir. Akademik personel birinci i\u015fvereni istedi\u011fi gibi se\u00e7ebilir; hatta tam zamanl\u0131 \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 i\u015fvereni bile duruma g\u00f6re ikinci i\u015fveren olarak dikkate al\u0131p, k\u0131smi zamanl\u0131 i\u015fvereni birinci i\u015fveren olarak kabul edebilir.<\/strong><\/p>\n Ayr\u0131ca, 2914 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek\u00f6\u011fretim Personel Kanununda geli\u015ftirme, e\u011fitim-\u00f6\u011fretim \u00f6dene\u011fi ve makam tazminat\u0131 gibi \u00e7\u0131plak \u00fccrete ek \u00f6denekler konmu\u015ftur. 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek\u00f6\u011fretim Kanunu’nun 56 nc\u0131 maddesinin (b) f\u0131kras\u0131nda; \u00fcniversitelerin ve y\u00fcksek teknoloji enstit\u00fclerinin genel b\u00fct\u00e7eye dahil kamu kurum ve kurulu\u015flar\u0131na tan\u0131nan mali muafiyetler-istisnalar ve di\u011fer mali kolayl\u0131klardan aynen yararlanaca\u011f\u0131, Ek Madde 7 de ise vak\u0131flarca kurulacak y\u00fcksek\u00f6\u011fretim kurumlar\u0131n\u0131n, bu Kanun’un 56’nc\u0131 maddesinde yer alan mali kolayl\u0131klardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade edece\u011fi h\u00fck\u00fcm alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n 2914 say\u0131l\u0131 Kanunun 14 \u00fcnc\u00fc maddesinde geli\u015ftirme \u00f6dene\u011fi, Ek 2 nci maddesinde makam tazminat\u0131n\u0131n Kanuna ekli cetvellerde yaz\u0131l\u0131 kadro ve g\u00f6rev \u00fcnvanlar\u0131na atananlara hizalar\u0131nda belirtilen g\u00f6sterge rakamlar\u0131n\u0131n memur ayl\u0131klar\u0131na uygulanan katsay\u0131 ile \u00e7arp\u0131m\u0131 sonucu bulunan miktarlarda \u00f6denece\u011fi ve bu \u00f6demenin damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 h\u00fck\u00fcm alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/em><\/p>\n Di\u011fer taraftan, 375 say\u0131l\u0131 Kanun H\u00fckm\u00fcnde Kararnamenin 2 nci maddesinde; ayl\u0131klar\u0131n\u0131 657 say\u0131l\u0131 Devlet Memurlar\u0131 Kanunu ve 2914 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Personel Kanunu h\u00fck\u00fcmlerine g\u00f6re almakta olan personele yabanc\u0131 dil tazminat\u0131 \u00f6denebilece\u011fi h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015f ve tazminat\u0131na hak kazanmada ve \u00f6demelerde damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 h\u00fckm\u00fcne yer verilmi\u015ftir. 666 say\u0131l\u0131 Kanun H\u00fckm\u00fcnde Kararname ile eklenen <\/em>ek 9 uncu maddesinde de, Ayl\u0131klar\u0131n\u0131 657 say\u0131l\u0131 Devlet Memurlar\u0131 Kanunu ile 2914 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek\u00f6\u011fretim Personel Kanununa g\u00f6re almakta olan personele, en y\u00fcksek Devlet memuru ayl\u0131\u011f\u0131na (ek g\u00f6sterge dahil), (I) say\u0131l\u0131 cetvelde yer alan kadro ve g\u00f6rev unvanlar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k gelen oranlar\u0131n uygulanmas\u0131 suretiyle hesaplanan tutarda ek \u00f6deme yap\u0131laca\u011f\u0131 ve bu maddeye g\u00f6re yap\u0131lacak ek \u00f6demenin damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 h\u00fckm\u00fcne yer verilmi\u015ftir.<\/p>\n Konuyla ilgili olarak, 11\/06\/2008 tarih ve 26903 say\u0131l\u0131 Resmi Gazete’de yay\u0131mlanan 2008\/13694 say\u0131l\u0131 Bakanlar Kurulu Karar\u0131nda, g\u00f6rev tazminat\u0131; 26\/04\/2000 tarih ve 24031 say\u0131l\u0131 Resmi Gazete’de yay\u0131mlanan 2000\/457 say\u0131l\u0131 Kararname’de, temsil tazminat\u0131; 05\/05\/2006 tarih ve 26159 say\u0131l\u0131 Resmi Gazete’de yay\u0131mlanan 2006\/10344 say\u0131l\u0131 Kararname’de de, \u00f6zel hizmet tazminat\u0131 tutarlar\u0131 d\u00fczenlenmi\u015f olup, bu suretle belirlenecek miktarlar\u0131n, damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 belirtilmi\u015ftir.<\/p>\n Ayr\u0131ca, konuyla ilgili olarak 31\/10\/2003 tarih ve GVK-5 \/2003-5 \/\u00dccretler-1 say\u0131l\u0131 Sirk\u00fclerde 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Kanununa tabi vak\u0131f \u00fcniversitelerinde g\u00f6revli \u00f6\u011fretim elemanlar\u0131na 2914 ve 2547 say\u0131l\u0131 Kanunlar kapsam\u0131nda yap\u0131lan \u00f6demelere ili\u015fkin gerekli a\u00e7\u0131klamalar yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Bu h\u00fck\u00fcm ve a\u00e7\u0131klamalara g\u00f6re, akademik personele makam tazminat\u0131<\/em>, yabanc\u0131 dil tazminat\u0131<\/em>, ek \u00f6deme, temsil tazminat\u0131, g\u00f6rev tazminat\u0131 ve geli\u015ftirme \u00f6dene\u011fi<\/em> olarak yap\u0131lacak \u00f6demeler ile idari personele ek \u00f6deme ve \u00f6zel hizmet tazminat\u0131 olarak yap\u0131lacak \u00f6demelerde, 2914 ve 2547 say\u0131l\u0131 Kanunlar, 375 say\u0131l\u0131 Kanun H\u00fckm\u00fcnde Kararname ve ilgili Bakanlar Kurulu kararlar\u0131nda \u00f6ng\u00f6r\u00fclen tutara kadar olan k\u0131s\u0131mlar\u0131n gelir vergisinden istisna edilmesi gerekece\u011fi tabii olup, bu tutarlar\u0131n a\u015f\u0131lmas\u0131 halinde a\u015fan k\u0131sm\u0131 \u00fczerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 \u00fcnc\u00fc maddeleri kapsam\u0131nda \u00fccret olarak de\u011ferlendirilerek tevkifat yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir[4].<\/p>\n 5 seri no\u2019lu GVK Sirk\u00fclerinde yap\u0131lan a\u00e7\u0131klamaya g\u00f6re 2914 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Personel Kanununun 12. maddesinde, Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Kurumlar\u0131nda g\u00f6revli \u00f6\u011fretim elemanlar\u0131na \u00f6denecek “\u00fcniversite \u00f6dene\u011fi<\/em>” d\u00fczenlenmi\u015f ve bu \u00f6deneklerin damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 h\u00fckm\u00fcne yer verilmi\u015ftir.<\/p>\n 2914 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Personel Kanununun ek 1 inci maddesinde ise 4.11.1981 tarih ve 2547 say\u0131l\u0131 Kanunun 33 \u00fcnc\u00fc maddesi ve 39 uncu maddesinin ikinci f\u0131kras\u0131 uyar\u0131nca yurtd\u0131\u015f\u0131na g\u00f6nderilenler ile an\u0131lan Kanunun 38 inci maddesine g\u00f6re di\u011fer kurum ve kurulu\u015flarda g\u00f6revlendirilenlerden y\u00fcksek \u00f6\u011fretim kurumlar\u0131ndaki kadro g\u00f6revini yapmayanlar hari\u00e7 olmak \u00fczere Y\u00fcksek\u00f6\u011fretim Kurumlar\u0131nda g\u00f6revli \u00f6\u011fretim elemanlar\u0131na en y\u00fcksek Devlet memuru ayl\u0131\u011f\u0131 (ek g\u00f6sterge dahil) br\u00fct tutar\u0131n\u0131n on ikide birinin, her ay ayl\u0131klarla birlikte “e\u011fitim \u00f6\u011fretim \u00f6dene\u011fi” olarak \u00f6denece\u011fi ve bu \u00f6deneklerin damga vergisi hari\u00e7 herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayaca\u011f\u0131 h\u00fckme ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n \u00d6te yandan, 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Kanununun ek 7 nci maddesinde, vak\u0131flarca kurulacak y\u00fcksek \u00f6\u011fretim kurumlar\u0131n\u0131n bu Kanunun 56 \u0131nc\u0131 maddesinde yer alan mali kolayl\u0131klar\u0131ndan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifa edecekleri belirtilmi\u015ftir.<\/p>\n Bu h\u00fck\u00fcmlere g\u00f6re, 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Kanununa tabi vak\u0131f \u00fcniversitelerinde g\u00f6revli \u00f6\u011fretim elemanlar\u0131na, “\u00fcniversite \u00f6dene\u011fi” ve “e\u011fitim \u00f6\u011fretim \u00f6dene\u011fi” ad\u0131 alt\u0131nda yap\u0131lan ve \u00fccret niteli\u011finde olan \u00f6demelerin, 2914 ve 2547 say\u0131l\u0131 Kanunlarda \u00f6ng\u00f6r\u00fclen tutara kadar olan k\u0131sm\u0131n\u0131n gelir vergisinden istisna edilmesi gerekir.<\/em><\/p>\n Sirk\u00fclerde yap\u0131lan a\u00e7\u0131klama dikkate al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 durumda, her ne kadar vergiye tabi \u00f6demenin muhatab\u0131 do\u011frudan akademisyenler olarak g\u00f6r\u00fclse de, Maliye Bakanl\u0131\u011f\u0131, 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00fcksek \u00d6\u011fretim Kanununun ek 7 nci maddesinde, vak\u0131flarca kurulacak y\u00fcksek \u00f6\u011fretim kurumlar\u0131n\u0131n bu Kanunun 56 \u0131nc\u0131 maddesindeki imkandan yararlanaca\u011f\u0131na at\u0131f yaparak vak\u0131f \u00fcniversitesi d\u0131\u015f\u0131nda, bunlar\u0131n \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinin de bu istisnadan yararlanmalar\u0131 imkan\u0131n\u0131n bulundu\u011funu beyan etmi\u015ftir.<\/p>\n Akademik personele yap\u0131lan makam tazminat\u0131, yabanc\u0131 dil tazminat\u0131, ek \u00f6deme, geli\u015ftirme \u00f6dene\u011fi, temsil tazminat\u0131, g\u00f6rev tazminat\u0131 gibi \u00f6demelere ili\u015fkin damga vergisi y\u00f6n\u00fcnden herhangi bir istisna h\u00fckm\u00fc bulunmay\u0131p, gerek akademik personele yap\u0131lacak s\u00f6z konusu \u00f6demeler, gerekse \u00fcniversitede \u00e7al\u0131\u015fan idari personele yap\u0131lacak ek \u00f6deme ve \u00f6zel hizmet tazminat\u0131 gibi \u00f6demelere ili\u015fkin d\u00fczenlenen ka\u011f\u0131tlar\u0131n Kanuna ekli (1) say\u0131l\u0131 tablonun IV\/1-b f\u0131kras\u0131 uyar\u0131nca damga vergisine tabi tutulmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n 5846 say\u0131l\u0131 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsam\u0131nda eser niteli\u011fi ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131n\u0131n K\u00fclt\u00fcr ve Turizm Bakanl\u0131\u011f\u0131ndan al\u0131nacak yaz\u0131 ile tevsik edilmesi halinde, \u00d6\u011fretim \u00dcyelerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesinde yer alan eserleri dolay\u0131s\u0131yla gelir vergisi istisnas\u0131ndan faydalanmalar\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Elde edilen bu gelir i\u00e7in ayr\u0131ca beyanname verilmeyecektir.<\/p>\n Ancak, yaz\u0131lan akademik makalelerin dan\u0131\u015fmanl\u0131k hizmeti <\/strong>niteli\u011finde de\u011ferlendirilmesi durumunda, Gelir Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesinde belirtilen istisnadan faydalanmalar\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Elde edilen gelirin serbest meslek kazanc\u0131 olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’\u00fcnc\u00fc maddesi h\u00fckm\u00fc gere\u011fince % 20 nispetinde gelir vergisi tevkifat\u0131na tabi tutulmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n Di\u011fer taraftan, tahkim i\u015fleri dolay\u0131s\u0131yla yap\u0131lan hakemlik faaliyetinin mutad meslek olarak yap\u0131lmas\u0131 halinde elde edilen kazan\u00e7 serbest meslek kazanc\u0131 olarak de\u011ferlendirilecek olup, buna ili\u015fkin serbest meslek kazan\u00e7 m\u00fckellefiyeti tesis ettirilerek elde edilen kazanc\u0131n y\u0131ll\u0131k beyannameyle bildirilmesi gerekece\u011fi tabiidir.<\/p>\n Ancak, hakemlik faaliyetinin ar\u0131zi olarak yap\u0131lmas\u0131 halinde ise elde edilen kazan\u00e7 ar\u0131zi serbest meslek kazanc\u0131 olarak de\u011ferlendirilerek istisna haddi d\u0131\u015f\u0131nda kalan tutar\u0131n y\u0131ll\u0131k beyannameyle beyan edilmesi gerekmekte olup, hakemlik faaliyetinden dolay\u0131 yap\u0131lan \u00f6demelerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’\u00fcnc\u00fc maddesinin birinci f\u0131kras\u0131nda say\u0131lan ki\u015filerce yap\u0131lmas\u0131 durumunda bu \u00f6demeler \u00fczerinden ayn\u0131 maddenin 2\/b bendi uyar\u0131nca gelir vergisi tevkifat\u0131 yap\u0131laca\u011f\u0131 tabiidir.<\/p>\n [1] 2547 say\u0131l\u0131 Y\u00d6K\u2019nun 34. maddesine g\u00f6re s\u00f6zle\u015fmeli olarak \u00e7al\u0131\u015ft\u0131r\u0131lacak yabanc\u0131 uyruklu \u00f6\u011fretim elemanlar\u0131na \u00f6denecek \u00fccret, Bakanlar Kurulu\u2019nca belirlenecek esaslar dahilinde Y\u00fcksek\u00f6\u011fretim Kurulu\u2019nca tespit edilir.<\/p>\n [2] Av. Bahar, Cevdet Okan; \u201c\u00c7ifte Vergilendirmeyi \u00d6nleme ve Vergi Ka\u00e7ak\u00e7\u0131l\u0131\u011f\u0131na Engel Olma Anla\u015fmalar\u0131 ve Yabanc\u0131lar\u0131n T\u00fcrkiye\u2019de Vergilendirilmesi<\/strong>; \u201cYakla\u015f\u0131m Yay\u0131nlar\u0131 2008\u201d;<\/p>\n [3]\u00a0Tokmakkaya, Murat, \u201cUluslararas\u0131 Vergi Anla\u015fmalar\u0131 Teorisi ve T\u00fcrkiye Uygulamalar\u0131<\/em><\/strong>\u201d, \u201cHesap Uzmanlar\u0131 Kurulu Bilim Raporu\u201d.<\/p>\n [4] \u0130stanbul Vergi Dairesi Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131\u2019n\u0131n 13\/05\/2013 tarih ve 62030549-120[61-2012\/542]-710 say\u0131l\u0131 \u00d6zelgesi,<\/p>\n NOT:<\/strong> Makale konular\u0131n\u0131 yaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nem dikkate al\u0131narak g\u00fcncel mevzuat a\u00e7\u0131s\u0131ndan de\u011ferlendirmenizi rica ederiz. Makale 2011 y\u0131l\u0131nda d\u00fczenlenmi\u015ftir.<\/p>\n Soru, g\u00f6r\u00fc\u015f, \u00f6neri ve de\u011ferlendirmelerinizi a\u015fa\u011f\u0131daki ileti\u015fim adreslerine iletmenizi rica ederiz:<\/p>\n Adres: <\/strong>\u0130stanbul Merkez Ofis 1 (YMM Hizmetleri): Bas\u0131n Ekspres Yolu\u00a0Mahmutbey Mah. Ta\u015f Oca\u011f\u0131 Cad. A\u011fao\u011flu My Office 212 Kat:20 Daire: 336\u00a0Ba\u011fc\u0131lar-\u0130STANBUL<\/p>\n Tel<\/strong>: (0212) 777 66 30 Mail<\/strong>: <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u00dclkemizdeki Yabanc\u0131 \u00d6\u011fretim \u00dcyelerine \u0130li\u015fkin \u00c7ifte Vergilendirme \u00d6nlemleri \u0130le Vergi Muafiyetleri Ali \u00c7AKMAKCI Yeminli Mali M\u00fc\u015favir Ba\u011f\u0131ms\u0131z Denet\u00e7i cakmakciali@taxauditingymm.com I-Yabanc\u0131 \u00d6\u011fretim \u00dcyelerinin Vergisel Durumu T\u00fcrk vergi hukuku bir ger\u00e7ek ki\u015finin gelirini tam veya dar m\u00fckellef olmak \u00fczere iki esasa dayal\u0131 olarak vergilendirme konusu yapmaktad\u0131r. Kanuna g\u00f6re ger\u00e7ek ki\u015filerin gelirleri gelir vergisine t\u00e2bidir. Gelir ise, bir…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[39],"tags":[],"yoast_head":"\n
Yeminli Mali M\u00fc\u015favir
Ba\u011f\u0131ms\u0131z Denet\u00e7i
cakmakciali@taxauditingymm.com <\/p>\nI-Yabanc\u0131 \u00d6\u011fretim \u00dcyelerinin Vergisel Durumu<\/h4>\n
\n
II-\u00d6\u011fretim \u00dcyelerinin Birden \u00c7ok \u00dcniversitede Ders Vermesi Konusu<\/h4>\n
III-Hakemlik Ve Telif Kazan\u00e7lar\u0131 \u0130stisnas\u0131<\/h4>\n
GSM<\/strong> (\u0130\u015f): (0505) 680 42 54<\/p>\n
cakmakciali@taxauditingymm.com
info@taxauditingymm.com
taxauditingymm@gmail.com
guven@malimusavirlik.com.tr<\/p>\n